مدت هاست که زمزمه فیلتر شدن تلگرام به گوش می رسد. موضوعی که شاید به لحاظ امنیتی قابل توجیه باشد، اما نمی توان از تاثیر منفی آن بر روی کسب و کارهای آنلاین به سادگی گذشت. بررسی ابعداد ضرر و زیانی که کسب و کارها متحمل می شوند می تواند علاوه بر تاکید بر اهمیت شبکه های اجتماعی در کسب و کارهای امروز، تا حدودی به برنامه ریزی هایی منجر شود که در آینده برای پیشگری از ضرر و زیان می توان در نظر گرفت.
بی شک امروزه فیس بوک بعد از گوگل بزرگترین بنگاه تبلیغاتی دنیاست. درآمد سرشار فیس بوک از تبلیغات به اندازه ای بود که گوگل را واداشت تا برای تصاحب بخشی از این سود هنگفت به سمت راه اندازی شبکه های اجتماعی گام بردارد. گوگل پلاس زاییده ی این وسوسه بود. شبکه ای اجتماعی جذابی که با وجود تبلیغات گسترده ی گوگل،هرگز نتوانست سهم مهمی در بازار شبکه های اجتماعی به دست آورد. تغییر جهت های سریع و سیاست گذاری های احساسی مدیران گوگل بر روی این شبکه ی اجتماعی به قدری دردسر ساز شده بود که آینده ی این ایده ی خارق العاده را به سرعت در سراشیبی سقوط قرار داد. امروزه گوگل تنها قادر است تا کسب و کارها را برای بهبود سئو به سمت گوگل پلاس هدایت کند تا از طریق کسب لینک، بر روی سئوی خود تاثیر بگذارند.
توئیتر نیز یکی دیگر از شبکه های اجتماعی مطرحی است که نتوانست از فیلترینگ در امان باشد. سرعت انتشار بالا و تاثیر ترند شدن موضوعات در این اواخر به خوبی ثابت کرده است که کاربران ایرانی راه های انتشار موثر نظرات خود را در این شبکه ی اجتماعی به خوبی بلدند. از آخرین باری که ایرانی ها با توئیت های سریع و به موقع در برابر یک سیاست مدار خارجی و یا حتی نظرات رییس جمهور امریکا موضع گرفته اند زمان زیادی نمی گذرد. اما با همه ی این اوصاف، توییتر هنوز نتوانسته به اندازه فیس بوک از پتانسیل تبلیغات اینترنتی استفاده کند و شاخص های مالی خود را از این بازار داغ بهبود دهد.
زمانی تبلیغات اینترنتی تنها شامل پاپ آپ های آزاردهنده و بنرهای بی ربطی بود که سراسر وب را تسخیر کرده بودند و اگر گوگل با دابل کلیک از راه نمی رسید، هیچ مشخص نبود که این بازار جذاب به چه سیاه چاله ای فرو می افتاد. اما حالا بنرهای تبلیغاتی در غرب، خود را در خطر موج عظیم تبلیغات شبکه های اجتماعی جذابی مثل فیس بوک و اینستاگرام می یابند. تبلیغاتی که شما را دقیقا مشابه یک دیجیتال مارکتر حرفه ای قادر می سازد تا بر اساس سلایق خود آنها را برنامه ریزی کرده و با هدفگیری مخاطبی خاص، بهترین نتیجه را کسب کنید.
اما سیاست مسئولین امنیتی ایران در قبال شبکه های اجتماعی بیشتر از منظر قدرتی است که این شبکه ها به مردم برای انتشار هر شکلی از محتوا می بخشند. از آنجایی که حد این قدرت گاهی تا مرزهای بی نهایت پیشروی می کند، برای همین می توان دغدغه ی مسئولین امنیتی را تا حدودی منطقی دانست و به آنها حق داد که نسبت به فیلتر کردن شبکه های اجتماعی بزرگ و قدرتمندی مثل فیس بوک اقدام کنند. اما گذشته از اینکه چه راهکار و روش هایی را می توان بجای فیلتر کردن شبکه های اجتماعی انتخاب نمود، می بایست تاثیر این فیلترینگ را بر فضای کسب و کار ایران در نظر گرفت. تاثیری که تا حدودی سنجش اندازه ی آن مبهم و نا دقیق است. چراکه ما پیش از ورود به بازار تبلیغات فیس بوکی، بستر بهرمندی عمومی از آن را مسدود کرده ایم.
شاید این جمله را زیاد شنیده باشید که: ما پیش از فیس بوک نیز از کسب و کار پول در می آوردیم و پس از آن هم بدون فیس بوک می توانیم از کسب و کار پول درآوریم. اما این جمله تا حد زیادی غیر معقول است. به این جهت که کسب درآمد از فیس بوک یک چیز است و برندسازی مسئله ای دیگر. بهرمندی از شبکه های اجتماعی مثل فیس بوک علاوه بر ارزان سازی برندسازی در حجم کلان،قادر است تا با بهره گیری از شخصیت های در سایه، محصولات و خدمات تولید داخل را به موج عظیمی از مردم در سراسر دنیا معرفی کنید. فرصتی که کسب و کارهای ایرانی از آن محرومند و همین مسئله فروش خدمات و محصولات آنها را در بیرون از مرزهای ایران دچار مشکل کرده است.
اگرچه نمی توان حد و اندازه تلگرام را در قد و قواره ی یک شبکه اجتماعی سنجید، اما خرده کسب و کارهای تلگرامی طی این سه سال درآمد خوبی برای خود اندوخته بودند و با افزایش مخاطبان بستر مناسبی را برای اجرای پروژه های برندسازی در این برنامه ی ارتباطی رقم زده بودند. نباید فراموش کنیم که تلگرام تنها یک برنامه ارتباطی است و نه یک شبکه اجتماعی. پس اگر یک برنامه ارتباطی قادر است چنین حجمی از تبلیغات و برند سازی را در اختیار ما قرار دهد، پس شبکه های اجتماعی قدرتمندی مثل فیس بوک در بسیاری از موارد راهگشا و کارساز ترند.
در این سلسله مطالب نگاهی خواهیم داشت به تاثیر شبکه های اجتماعی در موفقیت برندهای شکست خورده و رشد کسب و کارهای کوچک، و البته مروری خواهیم داشت بر تاثیر نرم افزار ارتباطی تلگرام بر روی برند سازی و کسب و درآمد کلان. با ادنگاه همراه باشید.